چلیپاسنگ (خاچکار)

جنس: سنگ توف

تاریخ بنا: 24 اردیبهشت 1396، به همت هیئت مذهبی خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران

خالق اثر: هنرمند سنگ تراش ارمنستانی، آرداک هامبارسومیان

یادواره اسقف اعظم مسروپ (1607 الی 1622 م.)، نخستین پیشوای مذهبی ارمنیان جلفای نو و همچنین دیگر پیشوایان مذهبی خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران

چلیپاسنگ یا خاچکار نام لوحه هایی سنگی است که بر روی آنها نقش صلیب کنده شده و معرف گونه ای از هنر حجاری است که در دوران باستان و سده های میانی منحصراً در ارمنستان و دیگر سکونت گاه های ارمنیان رواج داشته است.

طرح و نقش های این چلیپاسنگ، به منظور حفظ بخشی از میراث معنوی و هنری ارمنیان، از هزاران چلیپاسنگ منحصر به فرد و زیبایی الگوبرداری شده که در سرزمین اجدادی ارمنیان، جلفای قدیم در گورستانی باستانی، متعلق به سده نهم تا شانزدهم میلادی، در کناره شمالی رود ارس، در منطقه نخجوان (منطقه مرزی شمال ایران) وجود داشته است. این گورستان همچنین به «جنگل چلیپاسنگ ها» معروف بوده است.

بین سال های 2002 الی 2005 میلادی، حکومت جمهوری آذربایجان، با اجرای سیاست ویرانگری، به منظور محو فرهنگ و تمدن ارمنیان در این منطقه، این گورستان باستانی را توسط نیروهای نظامی خود کاملاً تخریب نمود. آنان چلیپاسنگ ها را نخست به خرده سنگ تبدیل کردند و سپس آن ها را به رودخانه ارس ریختند.