پس از شکست ترکیه عثمانی در جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراطوری عثمانی بسیاری از سران حزب اتحاد و ترقی، یا دستگیر شدند و یا مانند طلعت پاشا ،انور پاشا و جمال پاشا سه رهبر معروف حزب به کمک برخی کشورهای اروپایی از ترکیه گریختند،آنها که در ترکیه دستگیر شدند دادگاهی شده و برخی نیز غیابا به اعدام محکوم شدند

روزنامه های آن زمان ترکیه مانند علمدار، پیام و استانبول در فضای ایجاد شده به انتقاد از حزب اتحاد و ترقی پرداخته و اقدام به پوشش اخبار دادگاه ها و سرنوشت سران حزب اتحاد و ترقی نمودند. در این بین سعید مولان عضو سابق کابینه عثمانی که از سال 1918م. شروع به انتشار روزنامه استانبول نموده بود نیز به صف مخالفان پیوسته و در شماره مورخ 25 مارس 1919م. اقدام به چاپ نامه محرمانه و بسیار مهمی نمود که ابلاغیه حزب اتحاد و ترقی به تشکیلات مخصوصه عثمانی در خصوص تبعید اجباری و نسل کشی ارمنیان را شامل می شد.

سعید مولان بدون اشاره به منبع نامه اقدام به چاپ کامل آن تحت عنوان سند جنایت و سرسام نموده است.

در ذیل مفاد این نامه که از ده بند تشکیل شده و هر بند مکانیزم نابودی ملت ارمنی را تشریح می کند تقدیم حضور می گردد.

بند 1:

با توجه به بندهای 3 و 4 قانون مربوط به شرکتهای خصوصی، می بایست تمام شرکتهای متعلق به ارمنیان را پلمپ کرده و رئیس و تمامی کارکنان ارمنی آن شرکتها را دستگیر نمائید. ابتدا دستور تبعید به نقاط دور افتاد مانند موصل و بغداد را صادر نموده و سپس در راه تبعید یا در مقصد به هلاکت برسانید.

بند2:

خانه های تمامی ارامنه را بازرسی کرده و آنها را خلع سلاح نمائید.

بند3:

با اقداماتی مانند نزاع های ساختگی و تفرقه افکنی دینی، افکار عمومی مسلمانان ترکیه نسبت به مسیحیان ارمنی را تغییر داده تا مردم عادی نیز در نابودی ارامنه یاری رسان دولت باشند.

بند4:

کشتار ارمنیان در شهر هایی نظیر ارزروم،وان،بیتلیس را به ساکنان آن مناطق واگذار کنید وآنگاه ارتش را بعنوان میانجی به منطقه گسیل داشته و وانمود کنید که مانع از کشتار ارمنیان می شوید.

در شهرهایی مانند آدانا، سباستیا، بورسیا، ازمیر که در موقعیت جنگی قرار دارند بصورت بلعکس عمل کرده و در کشتار ارمنیان به ساکنین محلی کمک نمائید.

بند5:

تمامی معلمان مرد مدارس ارمنی، خصوصا افراد زیر 50 سال را کشته و معلمان زن و کودکان ارمنی را بزرو مسلمان کنید.

بند6:

تمامی ارامنه ای که به نوعی توانسته اند از شهرهای خود فرار کنند پیدا و اعدام کنید تا بدین صورت ارتباط آنها با اقوام باقیمانده و شهرهای ارمنی نشین بکلی از بین برود.

بند7:

تمامی شاغلین ارمنی در بدنه دولت را بازداشت و به اتهام جاسوسی از خدمت اخراج و اعدام کنید.

بند 8:

تمامی سربازان و درجه داران ارمنی که در ارتش عثمانی خدمت می کنند جدا کرده و بکشید.

بند9:

تمامی اقداماتی که در بالا اشاره شد می بایست در اسرع وقت انجام گیرد، تا ارامنه نتوانند اقدامات تدافعی انجام دهند.

بند 10:

این نامه را بصورت سری و محرمانه نزد یک یا دو نفر از سران بلند پایه ارتش نگاه دارید.

 

در انتهای مقاله سعید مولان می نویسد: طبق شهادت اکثر فرماندهان ارتش تمامی این اقدامات مو به مو انجام گردیده است.

 
ایساک یونانسیان
 
منبع: www.hoosk.net