به نقل از سایت: alikonline.ir

 

دکتر احمد نوری زاده، ادیب، مترجم و پژوهشگر ایرانی و بنیانگذار ارمنی‌شناسی فارسی در ایران می‌باشد. نوری‌زاده تنها شاعر غیرارمنی جهان است که به زبان ارمنی نیز شعر می سرود.

وی در آبان ماه سال ۱۳۳۰ در بندرانزلی به دنیا آمد. نوری‌زاده در کمتر از ۶ ماه نزد «آرشی بابایان» شاعر ارمنی، الفبای این زبان را آموخت و سپس نزد «خاژاک درگریگوریان»، رئیس «دانشکده ارمنی شناسی» دانشگاه اصفهان، مدتی را به آموزش زبان ارمنی گذراند. احمد نوری‌زاده در سال‌های ۱۳۴۹-۱۳۴۸ کار ترجمه و معرفی آثار شاعران ارمنی را آغاز کرد.

بیش از سه دهه فعالیت فرهنگی و خلاقیت ادبی چهره آشنایی از احمد نوری‌زاده، شاعر، پژوهشگر، مترجم و روزنامه‌نگار معاصر ترسیم می‌کند. نوری‌زاده که به سبب التفات ویژه اش به امر شناساندن تاریخ، فرهنگ و ادبیات ارمنی به حق باید او را بنیانگذار ارمنی‌شناسی فارسی عنوان کرد تا کنون ۱۴ عنوان کتاب تالیف، ترجمه و تدوین کرده است که برخی از آنها مانند «صد سال شعر ارمنی» در نوع خود برگزیده و ستودنی است.

نوری‌زاده که علاوه بر فارسی به زبان ارمنی هم شعر می‌سرود، شعرهای ارمنی خود را با عنوان «سلام بر شما ارمنیان» منتشر کرده است، می‌توان به حق او را شاعر ارمنی زبان غیرامنی دانست. احمد نوری‌زاده به پاس این فعاایت‌ها جوایز بسیاری دریافت کرده است که در این بین جایزه فرهنگی جهانی و معتبر «گاربیس پاپازیان» در سال ۲۰۰۰ میلادی به پاس ۳۰ سال فعایت بی‌وقفه در راه شناساندن فرهنگ و ادبیات ارمنی به احمد نوری‌زاده تعلق گرفت. همچنین دریافت عالی‌ترین نشان فرهنگی ارمنستان از روبرت کوچاریان رئیس جمهور وقت ارمنستان در سال ۲۰۰۱ به عنوان پرکارترین ارمنی‌شناس جهان از دیگر افتخارات او است. در ارمنستان، از او به عنوان «فرزند پارسی ملت ارمنی» یاد می‌شود.

آشنایی نوری‌زاده با زبان ارمنی یک آشنایی ساده و سطحی نیست. از کودکی و زمان کار کردن با ارامنه زادگاهش به سرعت آشنایی اولیه را پیدا کرد ولی ذهن پیگیر و جستجوگر او به همینجا متوقف نشد. نگاه گذرا به مقدمه کتاب صدسال شعر ارمنی نوری‌زاده و عمق و تنوع مزامینی که دستمایه او در این پژوهش تاریخی است، گواهی بر این پژوهش تاریخی و دلبستگی اش به زبان و فرهنگ هم میهنان ارمنی ماست و تصویر روشنی که نوری‌زاده از تاریخ فرهنگ و زبان ارمنی و انواع شعری آن در این مقدمه به دست می‌دهد دلیلی بر این مدعا است که سالیان درازی از عمرش را صرف پژوهش در زبان وادبیات ارمنی کرده است. نام بردن از جمع کثیری از شاعران ارمنی در یکصدسال گذشته و نوشتن شرحی برای هریک کار سترگی بود که با استادی تمام توانست آن را به انجام برساند.

خدمتی که نوری‌زاده به فرهنگ ارمنی کرده است در تاریخ ادبیات معاصر ما کم نظیر است. بیش از هزار صفحه ترجمه شعر ارمنی آن هم با دقت و وسواسی که می‌دانم نوری‌زاده در انتخاب هر واژه داشته و دارد و نوشتن مقدمه جامع در ابتدای کتاب، صدسال شعر ارمنی را به اثری ممتاز مبدل کرده است. کتاب‌های «صدسال شعر ارمنی» و «تاریخ و فرهنگ ارمنستان» از حیث شیوه کاری و زمان و وقت زیای که صرف آنان شد باید پروژه‌ای چند ساله یک دپارتمان ادبی با بودجه کلان با تشکیلاتی آنچنانی می‌بود نه زحمت و همت یک نفر وهمچنین ترجمه کم نظیر او از کتاب تاثیرگذار پتر اول.

تعهد او به زبان تنها به زبان ارمنی نبود و نیست و همین حس زیبای تعلق خاطر را به زبان مادری خود، زبان فارسی هم داشت. شعر می‌سرود و در همین اواخر داستان هم نوشت. روزنامه‌گاری جدی بود که اگر جفای زمانه موجب جدایی او از عالم روزنامه نگاری نمی شد، چه بسا که سرنوشتش به نوعی دیگر رقم می‌خورد.

 

روحش شاد، یادش گرامی