مسکو- ایرنا- آرمان آبوویان سیاستمدار و نماینده سابق مجلس ملی ارمنستان ضمن ابراز نگرانی از پیامدهای طرح پُل ترامپ در قفقاز بر استقلال و حاکمیت ایروان، پرسش‌های کلیدی را در این باره مطرح کرد.
به گزارش روز جمعه ایرنا، آبوویان در یادداشتی در اسپوتنیک ارمنستان ابراز نگرانی کرد که «بازی‌های پشت پرده» ممکن است به استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی ارمنستان آسیب برساند.
این نماینده سابق مجلس ملی ارمنستان خاطرنشان کرد: رویدادهای مرتبط با راهگذر به اصطلاح «کریدور زنگزور» به طور فزاینده‌ای یادآور یک تراژدی-کمدی بدساخت با پایانی قابل پیش‌بینی است.
وی افزود: حدود دو هفته قبل، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که ظاهراً این کشور، معجزه‌ای انجام داده و خیلی زود ارمنی‌ها و جمهوری آذربایجان به صلح خواهند رسید.
این روزنامه‌نگار افزود: سفیر تازه منصوب شده آمریکا در ترکیه نیز با اعتماد به نفس خارق‌العاده‌ای که به شدت با چاشنی بی‌سوادی کامل در این زمینه همراه بود، به این بیانیه ترامپ وضوح بخشید و گفت که معلوم شد کل درگیری بین ارمنی‌ها و آذربایجانی‌ها به دلیل «۳۲ کیلومتر» جاده بوده است و آمریکایی‌ها آماده‌اند تا این جاده را برای حدود یک قرن اجاره کنند!!
در ادامه این یادداشت آمده است: بلافاصله، این بیانیه باعث ایجاد موجی از نظرات از سوی طرف ارمنی شد که اتفاقاً با واکنش مبهم نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان در آخرین کنفرانس مطبوعاتی‌اش تسهیل شد، جایی که وی در مورد برخی از احتمالات «برون‌سپاری» وظایف ایست بازرسی در مرز ارمنستان صحبت کرد و اینکه به طور کلی لازم است که از «حساسیت» به کلمه «کریدور» دست برداریم.
این روزنامه‌نگار ارمنی در ادامه نوشت: از یاد نبرده‌ایم عبارتی که بارها توسط رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه مبنی بر اینکه کریدور زنگزور، سکوی پرش برای اتحاد کشورهای تُرک است.
وی افزود: این وضعیت به یک تئاتر پوچ تبدیل شد و باعث ناهماهنگی شناختی در «تماشاگران» (یعنی من و شما) شد.
آبوویان ادامه داد: از آنجایی که به یاد داریم که چگونه مقامات ارمنی سوگند یاد کردند و عهد بستند که هیچ «کریدور»ی وجود نخواهد داشت، در اینجا از ما خواسته می‌شود که از داشتن نگرش منفی نسبت به کلمه «کریدور» دست برداریم!
در ادامه این مطلب آمده است: پس از آن، به تحریک رسانه‌های اسپانیایی، اطلاعاتی که از نظر شکل و محتوا بسیار مشکوک بودند، در اینترنت منتشر شد مبنی بر اینکه ظاهراً طرف ارمنی قبلاً رضایت اولیه خود را به پیشنهاد آمریکا داده است و اکنون «کریدور زنگزور» نیست، بلکه «پل ترامپ» است.
این یادداشت می‌افزاید: سپس آرمان یِگُویان نماینده حزب حاکم در پارلمان ارمنستان اعلام کرد که ایروان ایده اجاره جاده به آمریکایی‌ها را رد کرده است، زیرا این امر خطر محدود کردن حاکمیت ارمنستان را به همراه دارد، در اینجا باید بگوییم که این نماینده مجلس درست می‌گوید اما چند سؤال، مانع از خوشحالی ما می‌شود.
این تحلیلگر ارمنی نخستین پرسش خود را اینگونه مطرح کرد: آیا بحثی در مورد انتقال حقوق کنترل ورود/خروج به خاک ارمنستان به یک «شرکت خصوصی» وجود دارد؟
دومین پرسش وی این بود: آیا انتقال کنترل بر عملکردهای مرزی و گمرکی دولت ارمنستان، محدودیت حاکمیت و استقلال این کشور نیست؟
آبوویان، سومین پرسش خود را اینگونه طرح کرد: اگرعملکردهای مرزی و گمرکی کشور ارمنستان به شخص ثالثی منتقل شود، ارمنی‌ها چگونه هنگام عبور از خاک جمهوری آذربایجان و نخجوان، همان مراحل را طی خواهند کرد؟
چهارمین پرسش این نماینده سابق مجلس ملی ارمنستان این بود: چرا هیچ نشانه‌ای از رفع انسداد ارتباطات ارمنستان از طریق خاک جمهوری آذربایجان به سمت روسیه و ایران وجود ندارد؟
وی افزود: چرا جمهوری آذربایجان اصرار بر باز کردن کریدوری از طریق خاک ارمنستان دارد و ارمنستان خواسته‌های مشابهی با اتحاد ترکیه و آذربایجان مطرح نمی‌کند؟
این سیاستمدار ارمنی در بیان ششمین پرسش خود نوشت: از همه مهمتر، چرا مقامات مرکزی جمهوری آذربایجان روند تغییر وضعیت جمهوری خودمختار نخجوان در داخل این کشور به یک منطقه عادی را آغاز کردند؟ همانطور که مقامات ارمنی ادعا می‌کنند، آیا این مذاکرات موجب نقض صلاحیت و وضعیت قانونی مناطق جنوبی ارمنستان که منطقه حائل طبیعی بین نخجوان و جمهوری آذربایجان
هستند، نمی‌شود؟
این نماینده سابق مجلس ملی ارمنستان گفت: مقامات ایروان موظف به پاسخگویی به این پرسش‌ها هستند، مگر اینکه، البته، برخی بازی‌های پشت پرده به ضرر استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی ارمنستان در جریان باشد.
به گزارش ایرنا، کریدور زنگزور، به‌عنوان یک پروژه حمل‌ونقل استراتژیک در قفقاز جنوبی، با هدف اتصال جمهوری آذربایجان به منطقه خودمختار نخجوان از طریق استان سیونیک ارمنستان، از زمان جنگ دوم قره‌باغ (۲۰۲۰) به یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در ژئوپلیتیک منطقه تبدیل شده است.
این پروژه، که از آن به‌عنوان «دالان تورانی ناتو» یاد می‌شود، فراتر از یک مسیر ترانزیتی ساده، اهدافی ژئوپلیتیکی و استراتژیک را دنبال می‌کند که توسط قدرت‌های غربی، به‌ویژه ناتو، هدایت می‌شود.
از نگاه برخی کارشناسان، در واقع «دالان تورانی ناتو»، پروژه‌ای با اهداف ژئوپلیتیکی گسترده محسوب می‌شود که فراتر ازمنافع جمهوری آذربایجان و ترکیه، به دنبال تقویت نفوذ ناتو و غرب در قفقاز جنوبی و تضعیف ایران، روسیه و چین است.
پیش از این، رسانه‌ها گزارش داده بودند که ایالات متحده پیشنهاد داده است که کنترل کریدور حمل و نقلی که بخش اصلی سرزمین جمهوری آذربایجان را به منطقه محصور آن در نخجوان هم‌مرز با ترکیه متصل می‌کند، به عنوان بخشی از انعقاد پیمان صلح بین باکو و ایروان، به مدت یکصد سال به یک شرکت خصوصی واگذار شود.
بنا بر این گزارش، این کریدور از استان سیونیک ارمنستان عبور می‌کند که در جمهوری آذربایجان به آن کریدور زنگزور می‌گویند.
الهام علی‌اف رئیس‌جمهوری آذربایجان پیش از این ارمنستان را تهدید کرده است که در صورت عدم همکاری ایروان، این دالان را با زور فعال خواهد کرد؛ اظهاراتی که با واکنش شدید ایران و هشدار نسبت به هرگونه تغییر مرزهای ژئوپلیتیکی مواجه شده است.
۳۱ تیر ۱۴۰۴، نشریه اسپانیایی Periodista Digital در گزارشی مدعی شد: ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ایالات متحده آمریکا توافق کرده‌اند که یادداشت تفاهمی درباره ایجاد یک کریدور حمل‌ونقل موسوم به پُل ترامپ امضا کنند.
به نوشته خبرگزاری تاس، دولت ارمنستان، گزارش این نشریه را نادرست و جلوه دیگری از جنگ ترکیبی و تبلیغات فریبکارانه خواند.
پیش از آن، سخنگوی وزارت امور خارجه ارمنستان ۲۴ تیر ۱۴۰۴ با رد پیشنهاد نظارت ۱۰۰ ساله آمریکا بر این گذرگاه اعلام کرد که این کشور کنترل قلمرو تحت حاکمیت خود را به هیچ کشور ثالثی واگذار نکرده و نخواهد کرد.
در این پیوند، علی اکبر احمدیان نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی ۲۸ تیر ۱۴۰۴ در تماس تلفنی با آرمن گریگوریان دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان تاکید کرد: سیاست جمهوری اسلامی ایران عدم تغییر در ژئوپلیتیک منطقه است و این را به سود همه طرف های منطقه ای می‌داند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ارمنستان ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ در سخنانی در مجمع گفت‌وگوی تهران تأکید کرده بود: کریدوری به نام زنگزور وجود خارجی ندارد.
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری دوشنبه ۶ مرداد در پاسخ به ایرنا درباره انتشار اخبار و اظهارات متناقض پیرامون تغییر احتمالی در موضع تهران درباره تحولات جاری در قفقاز جنوبی، تأکید کرد که هیچ تغییری در موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران ایجاد نشده است.
اسماعیل بقائی با تفکیک دو موضوع اصلی مذاکرات صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و موضوع مسیرهای ترانزیتی منطقه‌ای گفت: «نکته‌ای که همیشه بر آن تأکید کرده‌ایم این است که گسترش مسیرهای مواصلاتی به‌هیچ عنوان نباید مغایر با حاکمیت ملی دولت‌ها و تمامیت ارضی آن‌ها باشد و نباید موجب تغییر در ژئوپلیتیک منطقه یا مرزهای شناخته‌شده، شود. نکته دیگری که در این چند روز مطرح شده، موضوع ورود بازیگران فرامنطقه‌ای به تحولات منطقه است. ما به‌صراحت اعلام کرده‌ایم که این موضوع به نفع امنیت و توسعه منطقه نیست و خوشحالیم که این شایعات مبنی بر مشارکت برخی طرف‌های فرامنطقه‌ای در روندهای مرتبط با جمهوری آذربایجان، از سوی بازیگران مختلف رد شده است. بنابراین، این موضوع را با دقت رصد می‌کنیم، چرا که با منافع کشور ما نیز در ارتباط است.»
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه دوم مرداد ۱۴۰۴ پیشنهاد واشنگتن درباره مشارکت در طرح کریدوری در منطقه قفقاز را مصداق فریب‌کاری و مغایر با سازوکار تأمین امنیت این منطقه خواند و در این زمینه به ارمنستان و جمهوری آذربایجان درباره پیامدهای طرح‌های غرب هشدار داد.
ماریا زاخارووا در نشستی خبری با اشاره به تلاش‌های واشنگتن برای دخالت در روند مسیرهای مواصلاتی در منطقه گفت: آمریکایی‌ها می‌گویند که ظاهراً راه‌حل منحصر به فردی در این زمینه دارند که چیزی جز فریب‌کاری نیست.